Het beeld dat je als leidinggevende alles moet weten, zorgt voor situaties die voor niemand leuk zijn. Laatst zag ik nog hoe een bouwbedrijf verkrampt was omdat de vorige directeur de alwetende man was. Iedereen wachtte braaf tot hij orders gaf, want ze waren ontmoedigd om zelf na te denken. Eigenaarschap en initiatief waren langzaam weggesijpeld uit de cultuur. En tot op de dag van vandaag heeft de opvolger daar nog last van.
Dit is niet het enige voorbeeld. Wie kent er niet een founder die overal bovenop zit, een micromanager die geen detail kan loslaten en managementteams die de schijn ophouden naar hun aandeelhouders? Ik geloof in een ander soort leiderschap. Liever zet ik de stip waar we naartoe willen, om vervolgens te vertrouwen op het team om er te komen.
In mijn vorige baan bij YoungCapital ontdekte ik iets bevrijdends: mijn kracht als leidinggevende ligt in het betrekken van anderen. Door slimme mensen met veel specialistische kennis te vragen om mee te werken aan een doel, haalden we goede resultaten. We maakten betere beslissingen dan ik alleen ooit zou kunnen en het mooie was: iedereen stond erachter.
Deze ervaring helpt me om weerstand te bieden aan het beeld van de alwetende leider. Nee, ook nu ik Managing Director ben hoef ik niet te doen alsof ik alles weet. Sterker nog: zodra je gaat bluffen, ben je niet meer jezelf. En dat werkt door. Medewerkers gaan hetzelfde doen: stoer praten, doen alsof en fouten wegmoffelen.
Gelukkig werk ik in een bedrijf waar ook de eigenaren zeggen: “Dit weet ik niet, volgens mij ben jij hier veel beter in, help je mee?” Ik merk dat mij dit vleugels geeft. Ik voel me dan gezien, gewaardeerd en betrokken. Ik wil helpen, de verwachting waarmaken. Zo werkt dat voor de meeste mensen.
Wie durft toe te geven dat hij iets niet weet, is niet zwak, maar juist moedig. Het vraagt lef om jezelf kwetsbaar op te stellen. Maar je krijgt er ook iets voor terug dat je met geen enkele managementtool kunt afdwingen: commitment. Mensen voelen zich gezien in hun expertise en nemen verantwoordelijkheid omdat die ook echt van henzelf is.
Kwetsbaar durven zijn gaat alleen maar goed als je omgeving veilig is. En helaas is nog niet elke bedrijfscultuur zo ver. Met een founder die alles wil controleren of een manager die geen ruimte geeft, kan een keurslijf erg strak zitten. Dan ga je vanzelf meedoen en denken dat het normaal is.
Toch hoop ik je te inspireren om het in kleine kring, met collega’s die je graag mag, gewoon eens te proberen. Geef maar eens toe dat jij iets niet weet en een ander wél. Je zult zien dat de dynamiek verandert.
Wat is de basis van goed leiderschap? Volgens mij is dat niet alles weten, maar juist accepteren dat dat onmogelijk is. Een goede leider vertrouwt zichzelf genoeg om ook de ander te vertrouwen. Het voelt misschien kwetsbaar om te zeggen: “Ik weet dit niet”, maar in werkelijkheid is het een teken van kracht. En juist op dat moment ontdek je hoeveel je eigenlijk al in huis hebt. Niet in je eigen hoofd, maar in de mensen om je heen.